คอลัมน์ เศรษฐกิจคิดง่ายๆ

“เมื่อผู้กำกับดูแล ‘ยื่นมือ’ มายังลูกค้าและคนทำงาน”

นสพ.โพสต์ทูเดย์ วันจันทร์ที่ 4 มิถุนายน 2561

ในช่วงหลายปีจากหมุดหมายของหายนะทางเศรษฐกิจ โดยเฉพาะระบบสถาบันการเงินในปี 2540 ทุกท่านที่ผ่านเหตุการณ์นั้นมาจะรู้สึกได้ตลอดว่าเหมือนเคยถูกงูกัด ชีวิตเกือบไม่รอด ต้องเข้ารักษาตัวอย่างเจ็บปวด กว่าจะพักฟื้น ยืนตรงขึ้นมาได้ก็เจียนตาย ประสบการณ์ในครั้งนั้นทำให้เกิดหลายสิ่งอย่างที่เป็นอุปสรรคในการทำงานแบบ “ร่วมมือกัน” ในการผลักดันเศรษฐกิจให้เดินหน้าต่อไปได้ เช่น

1.ความรู้สึกนึกคิดของผู้กำกับดูแลก็จะออกมาในลักษณะสุดโต่ง วาดภาพความเสี่ยงที่สุดขอบฟ้า แล้วเอาสถานการณ์ตรงจุดนั้นมาออกเป็นระเบียบ กฎเกณฑ์ กฎกติกา จนมันทำให้คนที่ต้องทำงานอยู่ในสภาพ ทำมากอาจผิดมาก ทำน้อยก็ผิดน้อย ไม่ทำไม่เสี่ยง ไม่ทำก็ไม่ผิด การบริหารความเสี่ยงที่ดีที่สุดคือไม่ทำธุรกรรม สิ่งต่างๆ ที่มันสะสมมา นานวันเข้ามันก็เป็น New normal ในการปฏิบัติ ท่านผู้อ่านเชื่อหรือไม่ครับว่ากฎกติกาในการกำกับดูแลการอำนวยสินเชื่อให้ SME มีจำนวนน่าจะไม่หนี 200 ฉบับเพราะมันมีแต่เพิ่ม ยกเลิกมีน้อยมาก

2.ฝั่งคนทำงานคือสถาบันการเงิน ก็ก้มหน้าก้มตาทำงานกันไปภายใต้ความกดดัน ไม่ให้เงินกู้กับลูกค้า ก็ถูกด่า หาว่าโง่บ้าง ไม่เข้าใจธุรกิจบ้าง ไม่คิดจะช่วยเหลือบ้าง จัดกองกำลังมาเป็นกองทัพ คอยตรวจเอกสาร เช่น รู้ว่าคนที่มาขอกู้เคยมีการจ่ายเช็คเด้งกี่ครั้งในรอบสองปีที่ผ่านมา เป็นบุคคลล้มละลายไหม มีการใช้น้ำใช้ไฟในการประกอบธุรกิจกี่หน่วย พิกัดที่ตั้งโรงงาน สำนักงานอยู่ที่ใด ข้อมูลหลักประกันเชื่อถือได้ รายงานทางการเงิน Statement ออกมาจากระบบ ต้นทุนในการหาข้อมูลก็ต่ำ งานมันก็ออกได้เร็ว

3.ฝั่งของ SME ก็ต้องยอมรับและปรับตัว จากการศึกษาของหลายสถาบันท่านๆ ล้วนมีบัญชีหลายเล่ม เพื่อเสียภาษีก็จะแสดงรายได้ต่ำกำไรน้อย พอมาแสดงกับแบงก์รายได้เยอะกำไรดี ท่านผู้อ่านและผมก็ทราบดีว่า “ภาษีและความตาย” เป็นสิ่งที่ทุกคนต้องเจอ

ท้ายที่สุดเมื่อวันที่ 1 มิ.ย. 2561 ธนาคารแห่งประเทศไทยได้เชิญตัวแทนคนให้กู้คือผู้บริหารสถาบันการเงินที่เกี่ยวข้องในการให้กู้ยืมกับ SME มาพบกับสมาคม สมาพันธ์ SME สภาหอการค้าแห่งประเทศไทย สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย มาร่วมประชุมสามฝ่าย สามประสาน เพื่อพิจารณา ลด ละ เลิก ประกาศ ระเบียบ กฎเกณฑ์ ที่สอดคล้องกับความเป็นจริงกับยุคสมัย “ตอบโจทย์ โดนใจ ใช้ได้จริง”

เมื่อผู้กำกับดูแล “ยื่นมือ” มายังลูกค้าและคนทำงานทุกฝ่ายควร ลดละเลิกความไม่จริงใจต่ออีกฝ่าย หรือต่อส่วนรวม เอาใจเขามาใส่ใจเรา แต่ถ้ามันเป็นจริง ก็ต้องยอมรับ ปรับปรุง แก้ไข

ท้ายสุดนะครับ ผมอยากจะฝากว่า ถอดหมวก ถอดยศ ถอดอคติ ถอดความไม่จริงใจ ถอดวาระซ่อนเร้น เพราะว่าคนเราทุกคนสูงเท่าเสมอกัน เมื่อยามนอนตายตาหลับ และไม่อาจเอาอะไรติดตัวไปได้เลยสักสิ่งเดียว

คอลัมน์ เศรษฐกิจคิดง่ายๆ

“ยังมีเรื่องที่ต้องทำอีกมาก หลัง GDP เติบโต 4.8%”

นสพ.โพสต์ทูเดย์ วันจันทร์ที่ 28 พฤษภาคม 2561 

เมื่อมีการแถลงตัวเลขทางเศรษฐกิจออกมาจากสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติหรือ สภาพัฒน์ ว่าเศรษฐกิจไทยมีการเจริญเติบโตถึง 4.8% ซึ่งเป็นตัวเลขที่เราๆ ท่านๆ ไม่ได้เห็นมานานมากแล้ว เพราะในช่วงหลายปีที่ผ่านมาการเติบโตเศรษฐกิจไทยย่ำอยู่แถวๆ 2.5-3% จนเกิดอาการที่เรียกว่า ยอมรับความเป็นจริงในระดับใหม่นี้ว่ามันคงเป็นเช่นนี้แหละ คงจะไปต่อหรือไปใหญ่-ไปโตมากกว่านี้ไม่ได้แน่ๆ

ถ้าคิดวัดกันแบบแฟร์ๆ และใช้ใจที่เป็นธรรม ก็ต้องบอกว่ารัฐบาลได้นำ รัฐนาวาฝ่าคลื่นลมมาได้ดี ภายใต้ข้อจำกัดมากมาย เช่น ความสงบที่มีความคุกรุ่นของคนการเมืองที่ยังจบไม่ได้ คิดไม่ได้ อยากให้มีประชาธิปไตยแบบรูปแบบที่บกพร่อง หรือพวกที่ติมันทุกเรื่องแม้กระทั่งหายใจเข้าออกก็ยังบอกว่าผิด หรือปัจจัยในเรื่องการบิน ข้อกำหนดในเรื่องการค้ามนุษย์

ขณะเดียวกันในช่วงสิบปีที่ประเทศได้สูญเสียไปกับความขัดแย้ง การลงทุนที่ควรจะทำก็ไม่มี สิ่งที่ควรทำก็ไม่ได้ทำ มีแต่สิ่งที่ไม่ควรทำซึ่งต่างฝ่ายต่างทะเลาะกันเพื่อที่จะทำมันให้ได้ เป็นต้น

การที่รัฐบาลนี้ได้ทำในสองสิ่งตอนเริ่มต้นคือ

(1) หยุดการทรุดตัวลงของเศรษฐกิจ ด้วยมาตรการต่างๆ และบรรเทาความเดือดร้อนของคนที่ลำบากอยู่แล้วด้วยวิธีเติมเงินในมือเข้าไปตรงๆ แบบที่พวกเปรตหักหัวคิวมองตาปริบๆ ผ่านมาตรการเชิงสังคม

(2) วางมาตรการพื้นฐานในระบบเศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครองให้มันถูกที่ถูกทาง บังคับใช้กฎหมาย จัดระเบียบสังคม ทำให้กฎหมาย คือกฎหมาย เพื่อให้ความเป็นรัฐ กลับมา เพราะถ้าประเทศมีแต่เรื่องทะเลาะกัน ประท้วงกัน ตีกัน มีแต่แกนนำแกนนอน ใช้สื่อห้ำหั่นกัน คงไม่มีใครเดินฝ่าเปลวควันในเมืองกรุงมาช็อปปิ้งแน่นอน

ทีนี้ เวลานี้ เรามายืนตรงที่ตัวเลขการเติบโต 4.8% โดยที่สำนักต่างๆ กำลังทบทวนตัวเลขทั้งปีของปี 2561 ใหม่ว่าจะไปถึงเฉลี่ยทั้งปี 4.5% ได้หรือไม่ หนทางมันไม่สวยหรู แต่มันเป็นเรื่องต้องเดินผลักดันกันไปให้ได้ สิ่งที่ผมอยากชวนคิดในระยะต่อไปก็คือ

1.ประเทศเราจะเดินหน้าไปด้วยคนที่มีคุณภาพแบบใดที่มันจะเกิด ความมั่นคง สามารถสร้างความมั่งคั่ง และมีความยั่งยืน จะหล่อหลอมเด็ก วันนี้เป็นผู้ใหญ่ในวันหน้าด้วยการศึกษาแบบนกแก้วนกขุนทองอีก หรือ กระบวนการศึกษาที่พัฒนาความหลากหลายในตัวเด็กที่มีศักยภาพ ขาดศักยภาพ ยากดีมีจน อยู่ในภูธร นครบาลจะทำกันอย่างไร

2.รูปแบบทางธุรกิจที่จะทำแล้วไปรอด แข่งได้ ขายได้ สู้ได้กับคู่แข่งทั้งในและต่างประเทศ อะไรคือสภาพแวดล้อมที่ดี อะไรคือระบบนิเวศน์ที่ดีที่จะสนับสนุนให้มนุษย์ไทยตัวเล็กตัวน้อยสามารถจัดตั้งธุรกิจด้วยต้นทุนที่ถูก มีบัญชีที่ถูกต้อง ยอมรับกติกาเรื่องภาษีว่าต้องเสีย ขณะเดียวกันมันมีความแตกต่างทั้งส่วนที่เป็น Online และ Offline ที่กฎระเบียบต้องออกมารองรับแบบไม่สร้างปัญหา โดยเฉพาะการใช้ดุลยพินิจที่จะทุจริตได้

3.ภาคเศรษฐกิจ อุตสาหกรรมที่เป็นยุทธศาสตร์ประเทศ จะต้องมีแบบใด ประเภทใด อยู่ตรงใด ส่งเสริมแบบไม่ผูกขาด ให้สิทธิประโยชน์แต่ไม่ถึงขั้นเอาเปรียบ ตีกินได้ การจะทำอะไรช้า-เร็ว หนัก-เบา ผมเชื่อว่าด้วยแนวคิดภาครัฐและภาคเอกชนทำงานร่วมกัน ไม่ถือเขาถือเรา เข้าใจกัน เอาใจเขามาใส่ใจเรา มันก็จะออกแบบออกมาได้ เช่น เรื่อง New S-curve industry เป็นต้น

4.การจัดการและบริหารคลื่นลมในอารมณ์ความรู้สึกของผู้คนที่มีดีกรีความต้องการมีส่วนร่วมในการจัดสรรปันส่วนอำนาจการบริหารบ้านเมืองไม่ว่าจะเป็นคนน้อยเสียงดังฟังแล้วมีเหตุผล หรือพวกคนน้อยอยากดัง ฟังแล้วอารมณ์เสีย หรือพวกแก่พรรษาออกล่าประเด็น แต่เวลาเป็นก็สุมหัวโกงกิน ไม่เคยได้ยินเสียงประชาชน หรือพวกดีแต่พูด พูดเก่ง พูดเพราะ รู้ทุกเรื่อง ไม่รู้อยู่เรื่องเดียวว่าทำอย่างไรจะชนะการเลือกตั้งให้ได้เสียงมากพอเข้ามาบริหารประเทศ ท้ายสุดคือพวกเวลาลงเล่นก็เป็นหมู (สนาม) แต่เวลาดู พูดได้แบบเป็นเซียน เรื่องนี้นานาจิตตังนะครับ

ผมคงทำได้ในฐานะคนทำงาน คือ ทำงานในหน้าที่ตัวเองทุกวันให้ดี ให้เหมาะ ให้ควร และทุกวันทุกเช้า ให้ถามตัวเองว่าเรามีหน้าที่อะไร อะไรที่ไม่ใช่หน้าที่เรา อย่าไปขายเผือก (ภาษาคนสมัยนี้) ก็พอแล้ว

คอลัมน์ เศรษฐกิจคิดง่ายๆ

“เมื่อกรรมการแจ้งผู้เล่นให้ระวัง…เป็นเรื่องที่ต้องคิดให้มาก”

นสพ.โพสต์ทูเดย์ วันจันทร์ที่ 21 พฤษภาคม 2561

ตามข่าวสารที่เผยแพร่ออกมาจากสื่อมวลชนระบุว่าธนาคารกลางในฐานะ ผู้กำกับดูแลได้ส่งสัญญาณค่อนข้างชัดเจนว่า ให้ธนาคารพาณิชย์และสถาบัน การเงินในกำกับทั้งหลายให้ความสำคัญ เพิ่มขึ้นในเรื่องที่อาจต้องพิจารณาปรับปรุง ซึ่งตามข่าวสารนั้นระบุถึงเรื่องสำคัญหลายประการดังนี้

1.ให้ความสำคัญและยกระดับตัวของคณะกรรมการบริหารความเสี่ยง ซึ่งถ้าใช้ภาษาให้ถูกคือการจัดให้มีระบบการบริหารและป้องกันความเสี่ยง หมายความว่าการดำเนินธุรกิจมันมีความเสี่ยงอยู่เสมอ ต้องรู้ในทุกขณะจิตที่ตัดสินใจนะว่า มันเสี่ยงตรงไหน มันเสี่ยงอย่างไร มันเสี่ยงเท่าไร มันเสี่ยงเพราะอะไร แล้วทำไมเรายังตัดสินใจทั้งที่มันยังเสี่ยง ได้ชั่งใจโดยฟังความรอบข้างแล้วนะก่อนการตัดสินใจ ดังนั้น มันจึงกลับมาที่ตัวบุคคลที่ควรจะมีความหลากหลายเท่าทันเทคโนโลยี รู้ว่าฝ่ายจัดการกำลังเสนออะไร กำลังเล่นอะไรอยู่ ขณะเดียวกันตัวกรรมการควรต้องเป็นอิสระ ปราศจากการครอบงำ ในการตัดสินใจ การเป็นกรรมการอิสระแล้วเข้ามาทำหน้าที่นั้นดูจะเป็นคำตอบที่ดีที่สุดในเวลานี้

2.เรื่องของเทคโนโลยีทั้งการ นำมาใช้บริหาร หรือนำมาใช้เพื่อบริการ ที่เราเรียกรวมๆ กันว่า ทำให้ความฉลาดของเครื่องไม้เครื่องมือเหล่านั้นมาปั้นเป็น as a service ให้ทั้งภายใน ภายนอก ให้การตอบสนองความต้องการของลูกค้าที่นับวันจะเอาแต่ใจตัวเองประเภท เดี๋ยวนี้ เวลานี้ เท่านี้ หรือทำไมทำไม่ได้แบบนี้ การที่เทคโนโลยีสารสนเทศ ได้เข้ามาในทุกอณูของการทำงาน เพื่อตอบโจทย์ความกดดันทางธุรกิจ จุดความเสี่ยงที่มองไม่เห็นเพราะไม่ทราบมาก่อน หรือจุดความเสี่ยงที่เห็นแต่คิดว่าไม่มีอะไร หรือจุดที่เห็นแต่คิดว่าเกิดแล้วแลกกับผลทางธุรกิจแล้วรับได้ ทั้งที่จริงๆ แล้วในท้ายที่สุดคือหายนะ

เรื่องแบบนี้จึงต้องกลับมาที่สาระและเนื้อหาในความ (1) รู้เรื่อง (2) รู้จริง (3) รู้ใจ ในการนำเอาเทคโนโลยีมาใช้ในอุตสาหกรรมที่ตั้งอยู่บนฐาน Trust and Confidence กับลูกค้า มันจึงเป็นความเสี่ยงที่ต้องจัดการแบบไม่ต่อรอง โดยผู้คนที่ต้องไม่ยอมต่อรอง ประมาณนั้น

3.การให้กู้กับลูกค้ารายใหญ่ที่มากเกินไป กระจุกตัวเกินไป และดอกเบี้ยที่คิดก็แข่งกันลดเกินไป อันนี้ก็เป็นเรื่องที่มีการต่อว่าต่อขานมาตลอดว่าระดมเงินจากรายย่อยมาปล่อยกู้รายใหญ่ ดอกเบี้ยคิดถูกไป แต่ไปชดเชยด้วยการโขกเอากับเอสเอ็มอีรายกลาง รายเล็ก ซึ่งฝั่งคนทำงานก็ออกมาชี้แจงตลอดว่า ไม่ใช่อย่างนั้น บางเรื่องมันเป็นการให้กู้ระยะสั้นจากสภาพคล่องบนอัตราดอกเบี้ยในตลาดเงิน (Money Market Rate) จะเอามาเทียบกับตลาดสินเชื่อ (Loan Market) ไม่น่าจะได้นะ แต่จนถึงขณะนี้ก็ยังเป็นวิวาทะกันต่อไป

ผมมาฉุกใจคิดตรงการให้ข้อมูลของฝั่งผู้บริหารระดับสูงที่ว่า อาจเป็นได้ว่าธนาคารกลางเข้าตรวจสอบแล้วพบเรื่องที่ควรตระหนักในบางแห่ง จึงส่งสัญญาณถึงทุกแห่งให้ระวัง ยกระดับ และรีบดำเนินการเสียแต่เนิ่นๆ ไอ้จุดนี้แหละที่มันจะเป็นคำถามต่อในลักษณะสังคมไทยคือ สถาบันนั้นคือใคร แล้วก็ลากไปว่าเป็นจุดอ่อนของระบบหรือไม่ ต้องเข้าใจว่า “การตัดไฟแต่ต้นลม” ต้องเอาให้จบ ม้วนเดียวจบ แบบซามูไรฟันดาบ ไม่อย่างนั้น “ข่าวว่ามีงูในคลอง จะพัฒนาไปเป็นมังกรในแม่น้ำ พอผ่านไปอีกสามวัน มังกรบินได้ พ่นไฟ และเผาหมู่บ้านที่โน่น ที่นี่” ผู้เขียนจึงได้แต่ขอบคุณในสิ่งที่เผยแพร่มา ณ โอกาสนี้ด้วยความเคารพยิ่งครับ

“ป้องกันความเสี่ยง หมายความว่าการดำเนินธุรกิจมันมีความเสี่ยงอยู่เสมอ ต้องรู้ในทุกขณะจิตที่ตัดสินใจนะว่า มันเสี่ยงตรงไหน  มันเสี่ยงอย่างไร มันเสี่ยงเท่าไร มันเสี่ยงเพราะอะไร แล้วทำไมเรายังตัดสินใจทั้งที่มันยังเสี่ยง ฟังความรอบข้างก่อนการตัดสินใจ”