เป็นหนี้​ ตกงาน​ สุดมือสอย.. ก็ต้องปล่อยให้ถูกฟ้อง

เวลานี้ท่านถาม เรามาตอบ ท่านจะได้เดินต่อไป

ในช่วงเวลานี้ เวลาที่ทางการแพทย์​ของเรากำลังต่อสู้เพื่อยับยั้งการระบาดของไวรัสโควิด-19 ระลอกใหม่ เวลาที่คนติดการพนันก็ยังไม่ยอมหยุด ยอมเลิกชั่วคราว ยังไปเล่นให้ตำรวจไล่จับ เวลาที่เรากำลังเหมือนแมวไล่จับหนูแรงงานต่างชาติที่เข้าเมืองผิดกฎหมาย เวลาที่มนุษย์พวกไม่รู้กาลเทศะก็ยังออกมาเรียกร้องโน่นนี่ ให้ร้ายกันต่อไปไม่หยุด เวลาที่มนุษย์พันธุ์ขวางโลกบ้าการเมือง 2475 ก็ยังเรียกคนมา​รวมตัวกัน​ เวลาที่ธุรกิจรายเล็กรายน้อยต้องต่อสู้ขายของให้ได้ภายใต้ข้อจำกัด เวลาที่เด็ก ๆ ไม่ได้เรียนหนังสือแบบพบเห็นต่อหน้า เวลาที่คนทำงานจำนวนไม่น้อยต้องนั่งทำงานที่บ้านผ่านหน้าจอคอมพิวเตอร์​หลังขดหลังแข็ง เวลาที่ภาครัฐต้องคิดค้นหาทางออกมาตรการกระจายเม็ดเงินผ่านระบบดิจิทัล ไปยังผู้คนกลุ่มที่ได้รับผลกระทบแบบที่ต้องถูกกฎหมาย​ ถูกฝาถูกตัว และต้องให้แบบถูกใจอีกด้วย บรรยากาศของเรา ๆ ท่าน ๆ ในเวลานี้คือต้องกลับมาสู่โหมด “อยู่ให้รอด อยู่ให้เป็น อยู่ให้ยาว เพื่อก้าวข้ามวิกฤติ จนกว่าชีพจะหาไม่” 

ในขณะที่เรา ๆ ท่าน ๆ ต้องหารายได้มายังชีพ ป้องกันตัวเองแบบถ้าต้องอาบ​แอลกอฮอล์​หลังกลับเข้าบ้าน ใส่หน้ากากจนเป็นอวัยวะที่ 33 และต้องมีกิจกรรมต่าง ๆ กับผู้คนแบบห่างกัน 1.5 – 2 เมตร​ จำนวนผู้คนเป็นล้านกำลังอยู่ในภวังค์มึน ๆ เมื่อระยะเวลาของการให้ความช่วยเหลือตามมาตรการของทางการเรื่องหนี้สินได้หมดลงไปปลายปี​ที่แล้ว​ ตอนนี้เวลานี้อยู่ในช่วงเวลาของมาตรการที่ออกมารองรับ​ต่อเนื่อง​ อาการที่เกิดดังนี้

1.หนี้ยังมีเท่าเดิม ที่เพิ่มเติมคือจะหามาจ่ายกันได้อย่างไร

2.รายได้ที่หดลงมาแบบฉับพลัน ตามภาษาเทพ ภาษาพรหมของบรรดานักวิชาการ​ ที่บอกว่าเรากำลังเจอภาวะ Income Shock ครัวเรือนมีความเปราะบางมากขึ้น มีภูมิคุ้มกันทางการเงินน้อยลง จึงต้องออกมาตรการให้เฉพาะกับกลุ่มเป้าหมาย ถ้าเอาเป็นภาษาชาวบ้านคือ รับ-จ่ายติดลบ แถมมีหนี้มาจ่อตอน​สิ้นเดือน​ ไม่กล้าคุยหรือกล้ารับโทรศัพท์ของคนที่ทำหน้าที่ติดตามหนี้ของธนาคารหรือสถาบันการเงิน

3.การจะเข้าไปเริ่มคุย เริ่มเจรจากับสถาบันการเงินเจ้าหนี้เพื่อปรับโครงสร้างหนี้ทั้งแบบที่เป็นหนี้เสีย หนี้​ NPL ไปแล้วกับปรับโครงสร้างหนี้ก่อนเป็นหนี้เสีย หนี้ ​NPL จะทำอย่างไร มันเกิดอาการ “กลัวกับอาย” มาก ๆ จึงมักหาคำตอบในคำถามผ่านช่องทางต่าง ๆ ก่อนดำเนินการ

4.กลุ่มที่พยายามเพิ่มหนี้ใหม่มากินใช้ที่ติดลบ กับกลุ่มที่พยายามเพิ่มหนี้ใหม่มาจ่ายหนี้เก่าก็ยังคงพยายามกัน​มากมาย​ แต่ก็ยากจะฝ่าด่านการพิจารณาเงินกู้ บางส่วนก็ระบายความไม่พอใจไปยังองค์กรต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง​ แบบฟัดไม่เลือกหน้าเอาให้มันสะใจ ไหน ๆ ก็ไหน ๆ เมื่อไม่มีใครอนุมัติก็ด่าออกไปในทุกช่องทาง บางครั้งอาจจะลืมไปนิดว่า หนี้นั้นท่านได้แต่ใดมา หนี้นั้นท่านได้เพราะจำเป็นหรืออยากได้มเหตุแห่งการชำระหนี้ไม่ได้จนเกิดการสะดุดหยุดลงเป็นเพราะเหตุใด ไม่มีใครรู้ความจริง นอกจากตัวของลูกหนี้พูดกับตัวเองแบบไม่สะกดจิตหลอกตัวเอง​ เราลองหาสาเหตุว่าชีวิตและการดำเนินไปของตัวเรานั้นมันไปเลี้ยวผิดที่แยกการก่อหนี้ก้อนไหน หากเราไม่เจอต้นเหตุ เราก็ยากจะแก้ไขปัญหา​ หากเราไม่​ยอมรับว่า​ “เป็นหนี้ต้อ��

มีคำถามจากผู้คนที่กำลังหาทางออกได้โพสต์ลงถาม และผู้เขียนคิดว่าน่าจะพอตอบได้ตามข้อมูลที่ส่งมาถามดังนี้ครับ

…. คือ เราผ่อนมอเตอร์ไซค์อยู่ แล้วมาช่วงโควิด-19 เราไม่ได้ผ่อนเลย 4-5 เดือน แล้วคราวนี้จะเอาเงินก้อนไปปิด ยอด 4-5 เดือนที่ติดแล้วผ่อนปกติส่วนที่เหลือ ตัดยอดค้างทิ้ง อยากทราบว่าเราจะหลุดจากการติดเครดิตบูโรล่าช้าหรือไม่

คำตอบ มีดังนี้ครับ

ท่านได้ขอรับความช่วยเหลือตามมาตรการให้ความช่วยเหลือหรือไม่ เพราะถ้าท่านเข้ามาตรการรับความช่วยเหลือกับเจ้าหนี้ สถานะทางบัญชีของหนี้ก้อนนี้จะถูกทำให้คงที่ไม่เปลี่ยนแปลงกล่าวคือ ถ้าท่านไม่ค้างหรือค้างแล้ว 30 วัน​ นับแต่วันเข้ามาตรการจนออกจากมาตรการ สถานะทางบัญชีท่านจะเหมือนเดิมคือท่านไม่ค้าง หรือค้างแล้ว​ 30 วัน​ ทีนี้พอออกจากมาตรการบัญชีนั้นก็จะเดินต่อตาม​จริง​ ถ้าครบกำหนดชำระแล้วไม่จ่ายก็คือค้าง ถ้าครบกำหนดแล้วมาจ่ายมันก็จะไม่ค้าง ทีนี้สมมติในทางดีว่าตอนต้นของการเข้ามาตรการท่านไม่ค้าง​ ตอนออกท่านก็ไม่ค้าง ท่านเอาเงินไปปิดยอดที่ไม่ได้จ่ายหรือเอาเงินก้อนไปปิดยอดที่เข้ามาตรการชะลอการชำระหนี้ที่ได้มีการตกลงกันไว้ สถานะบัญชีล่าสุดตอนที่ชำระเสร็จสิ้นคือ ปิดบัญชี​ ประวัติของท่านก็เป็นไปตามข้อเท็จจริง และเป็นไปตามเงื่อนไขของมาตรการให้ความช่วยเหลือครับ 

สมมติในทางร้ายคือท่านไม่ไปติดต่อเข้ามาตรการในทางใดทางหนึ่ง จำนวนวันค้างชำระของท่านก็จะไหลไปตามความจริงจากค้างไม่เกิน 30 วัน…ไล่ไปเรื่อย ๆ 60 วัน 90 วัน 120 วัน … ท่านได้ข้ามเส้นวันที่ค้างชำระในวันที่ 91 ท่านก็มีสถานะในบัญชีนั้นเป็นหนี้เสียหรือเป็นลูกหนี้ NPL เมื่อท่านเอาเงินไปปิดบัญชี มันก็จะกลายเป็น​สถานะ​ ปิดบัญชี​ แต่ว่าประวัติในอดีตที่เคยเป็นคนค้างชำระ และค้างชำระจนเป็นหนี้เสีย​ มันก็อยู่ในรายงา​นข้อมูลเครดิตหรือภาษาชาวบ้านคือรายงานเครดิตบูโรครับ ข้อมูล​เดือนที่ระบุว่าค้างชำระก็จะออกไปจากระบบนับจากวันที่ปิดบัญชี โดยเริ่มลบออกไปทีละเดือนใช้เวลาลบข้อมูลในแต่ละบรรทัดจนหมดสิ้นภายใน 36 เดือนข้างหน้าเช่น ท่านค้างชำระเกิดขึ้นในเดือนเมษายน 2563​ ข้อมูล​ที่เข้ามาในระบบบรรทัดนี้จะออกจากระบบในเดือนเมษายน​ 2566 ครับ

ข้อแนะนำของผู้เขียนคือถ้าปิดหนี้ได้ก็ไปปิดเสีย ถ้าคิดว่าจะชำระหนี้ได้ยากให้รีบไปปรับโครงสร้างหนี้​นะครับ​ ตามเกณฑ์ขั้นต่ำในเวลานี้ท่านจะได้ลดภาระค่างวดที่ผ่อนไม่น้อยกว่า 30% เช่นเดิมเคยผ่อน 9,000 บาทต่อเดือนก็จะลดลงมาที่ 6,000 บาทต่อเดือน เงินที่ลดนี้เขาจะเอาไปต่อท้ายงวดหลัง ๆ ต่อไป สัญญามันก็จะขยายเวลาออกไป คือท่านต้องเป็นหนี้นานขึ้น เว้นแต่จะมีเงินก้อนไปโปะปิดบัญชีในอนาคต 

เอวังก็มีด้วยประการทั้งปวง​ดังนี้ครับ

ระบาดใหม่ครั้งนี้​ กับมาตรการช่วยเหลือของธนาคารแห่งประเทศไทยมาได้ตรงกับสถานการณ์​

ภายใต้สถานการณ์​การแพร่ระบาดโควิด-19 ระลอกใหม่ตั้งแต่ปลายเดือนธันวาคม​ 2563​ ต่อเนื่องมาถึงเดือนใหม่ปีใหม่​ และคาดว่าต้องใช้เวลาอีกระยะหนึ่งกว่าที่ทางการแพทย์​ไทยจะสามารถจัดการควบคุมได้​ การจัดการกับปัญหาการแพร่ระบาด​ครั้งนี้จะดำเนินไปกับการเปิดให้สถานประกอบการ​ ผู้ประกอบธุรกิจ​ และผู้คนยังคงดำเนินชีวิตแบบมีเงื่อนไขบางอย่างทางสาธารณสุข​ เพื่อประคองระบบเศรษฐกิจ​ให้เดินไปได้แบบทุลักทุเล​และซื้อเวลากันไป​ เพื่อให้อาวุธที่ดีที่สุดได้มีการใช้อย่างเต็มที่ซึ่งนั่นก็คือวัคซีน และการมีภูมิคุ้มกันหมู่​ 

สิ่งที่เป็นความท้าทายในช่วงเวลานี้คือ

1.จะประคองให้การจ้างงานยังเดินต่อไปได้อย่างไร​ 

2.คนที่โดนผลกระทบ​จนเป็นคนเสมือน​คนว่างงานคือทำงานไม่เต็มเวลา​ ถูกลดชั่วโมง​การทำงาน​ ทำงานไม่เต็มศักยภาพ​ทำงานไม่เกิน​ 35-40 ชม.ต่อ​สัปดาห์​ จะมีจำนวนเพิ่มจากหลักล้านคนเป็นหลายล้านคน​ 

3.ปัญหาการชำระหนี้​ อย่าลืมว่าในช่วงเวลานี้​คนส่วนใหญ่ที่รายได้ลดแต่มีหนี้สินจะมีอาการ​ “หนี้ยังมีเท่าเดิม​ ที่เพิ่มเติมคือไม่รู้จะจ่ายอย่างไ​ร” 

4.หากข้อ​ 1 และ 2​ ข้างต้นมีปัญหาแล้วมาประกอบกับข้อ 3 ก็จะนำมาสู่การฟ้องร้องดำเนินคดีของเจ้าหนี้ตามกลไกรักษา​สิทธิตามกฎหมาย​

ตัวอย่างที่เกิดขึ้นจริงในเวลานี้ผ่านชุมชนพันทิปจะเห็นเจ้าของกระทู้หลายรายเข้ามาขอความเห็นเพื่อแก้ไขปัญหา เช่น

กรณีที่​ 1 …ถูกพิจารณาดำเนินคดีตามกฎหมาย โดยได้รับจดหมายแจ้งจากบริษัทตัวแทนดำเนินการแทนธนาคารเจ้าหนี้

คือ เราได้รับจดหมายดังกล่าวข้างต้นก่อนเป็นลำดับแรก ต่อมาได้รับเอกสารเป็น หนังสือแจ้งข้อมูลเครดิตที่รายงานบริษัท ข้อมูลเครดิตแห่งชาติ จำกัด

โดยในหนังสือเป็นการสรุปการใช้จ่าย การชำระหนี้ที่ผ่านมา (ภาษาชาวบ้านคือใบเรียกเก็บหนี้รายเดือนที่เจ้าหนี้ส่งมาให้ลูกหนี้)​ วันที่เริ่มต้นผิดนัดชำระ และสถานะบัญชี ซึ่งส่งมาในนามจดหมายจากธนาคารแห่งหนึ่งค่ะ 

เราจึงอยากรู้ว่า การส่งจดหมายมาแบบนี้ คือ สัญญาณก่อนจะดำเนินคดีจริง ๆใช่ไหมคะ

กรณีต่อมาคือ​… เคยถูกโทรทวงหนี้ และเจรจา ไต่ถามบอกกล่าวถึงทางออกในการปรับโครงสร้างหนี้​ มีหลายแบบตั้งแต่ชำระหนเดียวแล้วได้รับส่วนลดในการเป็นหนี้​ ปรับตารางการชำระหนี้ใหม่ เราก็รับฟังและชี้แจงตามความจริง คือ เราตกงาน​ ถ้ามีงานก็จะมีเงินคืน ไม่ได้หนีไปไหน​ ตอนนี้หางานอยู่ ก็ดูเหมือนเขาจะเข้าใจ แต่ในที่สุดก็ต้องเป็นไปตามกฎหมายอะแหละ​ ซึ่งเราก็ทำใจว่าถ้าเกิดคดีความขึ้นมาจริง ๆ เราไม่รู้ว่าต้องทำไงบ้างเลยมาขอคำแนะนำจากคนที่อาจเคยมีประสบการณ์เป็นหนี้บัตรเครดิตค่ะ

ภาพสะท้อนสิ่งนี้มันไม่ได้มีจำนวนคนสองคน​ พันสองพันคน​ แต่มีเป็นเรือนหมื่นเรือนแสนลูกหนี้​ จำนวนที่เป็นหนี้ก็มากน้อยต่างกันไป​ 

ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) คงจะได้เล็งเห็นประเด็นนี้​ และมีข้อมูลจากภาคสนาม​ ในการกำหนดมาตรการช่วยเหลือรอบใหม่จนถึงเดือนมิถุนายน​ 2564​ จึงออกแบบในลักษณะ​ เฉพาะเจาะจง​ ตอบโจทย์​ของแต่ละกลุ่มลูกหนี้​ ขอร้องกึ่งกดดันให้สถาบันการเงินเร่งปรับปรุง​โครงสร้าง​หนี้ที่สอดคล้องกับรายได้ที่ถูกกระทบของลูกหนี้เป็นสำคัญ​ ท่านผู้อ่านลองคิดภาพ​ คนที่เป็นลูกหนี้บัตรเครดิตมีหนี้​ 100 บาท​ ในแต่ละรอบบัญชีต้องชำระขั้นต่ำ​ 3-5 บาทหรือ​ 3-5% แต่จำนวนหนี้ต้นเงินไม่ลด​ ซึ่งจะถูกคิดดอกเบี้ยที่​ 16-18% ดังนั้นลูกหนี้จะรู้สึกว่าการจ่ายหนี้แบบเลี้ยงงวด​ มันคือจ่ายดอกต้นอยู่ครบ​ เงินที่จ่ายไม่เข้าต้น​ แถมดอกเบี้ยก็แพง​ โอกาสผิดนัดชำระสูงมาก​ การที่ ธปท. กำหนดเป็นทางออกว่า​ ถ้าจะมีการปรับใหม่ว่า​ คนที่เป็นลูกหนี้ตัดยอดหนี้บัตรเครดิตเดิมทั้งหมดหรือบางส่วนมาแปลงเป็นหนี้ที่ผ่อนชำระเป็นงวด (Installment loan) โดยยอดเงินที่ผ่อนชำระ​จะมีทั้งส่วนที่จ่ายดอกเบี้ย และส่วนที่เข้าต้น​ แบบลดต้นลดดอกเบี้ย​ ผสมกับลดดอกเบี้ยลงมาเหลือ​ 12% ก็จะก่อให้เกิดการประหยัดดอกเบี้ย​ ในขณะที่​ระยะเวลาในการผ่อนก็ยาวได้ถึง​ 48 งวดหรือ​ ไม่เกิน​ 4ปี​ ก็น่าจะเป็นทางออกได้อีกกรณีหนึ่ง

ในส่วนของลูกหนี้ที่มีการฟ้องร้อง​ ศาลท่านก็มีกระบวนการไกล่เกลี่ย​ก่อนฟ้องหรือมันก็คือการปรับโครงสร้างหนี้แบบมีตัวกลางที่ทั้งสองฝ่ายเกรงใจ​ เพื่อให้การเจรจามันไม่เกิดการเอาเปรียบเกินไป​ ขณะที่กรมบังคับคดี​ก็มีมาตรการมาช่วยการไกล่เกลี่ย​ก่อนการบังคับ​คดี​แบบในที่แตกต่างจากสถานการณ์​ปกติมาช่วยคนที่ลำบากเดือดร้อน​อีกทางหนึ่ง

ท่านรองผู้ว่าการด้านเสถียรภาพสถาบันการเงิน ธปท.​ ระบุว่า การระบาดโควิด-19 ระลอกใหม่นี้ ภาครัฐไม่ได้ประกาศล็อกดาวน์ทั่วประเทศ ทำให้ผลกระทบอาจไม่เท่ากับปีก่อน แต่ ธปท. และธนาคารพาณิชย์ก็หารือกันเพื่อช่วยเหลือลูกหนี้ โดยเฉพาะลูกหนี้กลุ่มภาคแรงงาน เพราะโดนลดชั่วโมงการทำงานจากโรงงานปิดชั่วคราว

แต่สิ่งหนึ่งที่อยากให้ลูกหนี้ได้เข้าใจว่าหากเข้าโครงการพักหนี้ทั้งเงินต้นและดอกเบี้ย ลูกหนี้จะต้องมีภาระเพิ่มขึ้นหลังหมดมาตรการพักหนี้แล้ว เพราะหนี้ที่พักหรือดอกเบี้ยยังเดินอยู่ไม่ได้หายไปไหนซึ่งมันจะทำให้ไปเพิ่มภาระเป็นค่างวดที่จะเพิ่มขึ้นในแต่ละงวดหรือไปเพิ่มภาระงวดการชำระช่วงท้ายสัญญาได้  

ธปท. จึงอยากเห็นการปรับโครงสร้างหนี้มากกว่า​ การชะลอการชำระหนี้​ หรือพักการชำระหนี้สองสามงวดในช่วงเวลาดังกล่าว เพราะการปรับโครงสร้างหนี้ที่สอดคล้องกับรายได้จะช่วยลูกหนี้ได้ยั่งยืนกว่า แต่ก็ยอมรับว่าขึ้นอยู่กับตัวลูกหนี้ที่บางกลุ่มอาจต้องจำเป็นช่วยชะลอหรือพักหนี้ไปก่อน ในระยะต่อไปก็ต้องมาดูกันว่าจะต้องออกมาตรการเพิ่มเติมอีกหรือไม่​ ข้อมูล​จากฝั่งเจ้าหนี้จะทยอยเข้ามาเรื่อย ๆ

หนี้ยังมีเท่าเดิม​ ที่เพิ่มเติมคือจะจ่ายได้อย่างไร​ ใจเราไม่อยากค้าง​ ไม่เคยคิดจะหนีหน้าหรือหนีหนี้​ แต่ชีวีต้องรอดก่อน​ ขอท่าน (เจ้าหนี้) อย่าใจร้อน​ หากใช้ค้อน (กฎหมาย) ทุบเอา.. มันก็หมดกัน​ เราจะต้องซื้อเวลาและเดินหน้ากันไปอย่างทุลักทุเล​ครับในเวลานี้