Digital​ Ploan​ คำย่อในเวลานี้ของสินเชื่อส่วนบุคคลแบบดิจิทัล

ทันทีที่มีการเปิดตัว​ เกณฑ์สินเชื่อส่วนบุคคลดิจิทัล (Digital Personal Loan) ออกมา เพื่อส่งเสริมให้

1.ประชาชนเข้าถึงบริการทางการเงินในระบบได้ง่ายขึ้น โดยเฉพาะกลุ่มที่ไม่มีรายได้ประจำ กลุ่มที่ไม่สามารถพิสูจน์รายได้ชัดเจน และกลุ่มที่ไม่มีทรัพย์สินที่สามารถใช้เป็นหลักประกัน ในส่วนนี้คนที่ทำงานด้านนโยบายสินเชื่อจะเรียกกลุ่มนี้ว่า​ lnvisible Banking Service หรือกลุ่มที่สถาบันการเงินมองไม่เห็นจึงไม่สามารถส่งมอบบริการทางด้านสินเชื่อด้วยต้นทุนและผลตอบแทนที่คุ้ม/มีกำไร​ ยังมีอีกพวกคือ​ ​Thin File Customers กลุ่มคือพวกที่มีประวัติ/ข้อมูล​น้อยเกินไปที่จะทำการประเมินความเสี่ยงได้​ คำถามคือด้วยกลไก​ กติกา​ และข้อมูล​แนวจารีต (Traditional Data) ที่ใช้กันในปัจจุบันล้วนเป็นอุปสรรค/คือไม่มี/คือไม่เพียงพอในการประเมินความเสี่ยงในการให้กู้​ แม้ว่าจำนวนเงินนั้นจะไม่ได้มากมาย เช่น ให้กู้​ 20,000 บาทระยะเวลาคืนไม่เกิน​ 6 เดือน​ ดอกเบี้ยแพงก็ตาม

2.มีการประเมินความเสี่ยงก่อนการตัดสินใจให้สินเชื่อ​ ความเสี่ยงที่ต้องมีการประเมินคือ
2.1​ ลูกค้ารายนี้คือคนเดียวกันกับที่ตัวลูกค้าบอกว่าฉันคือคนนี้​ หรือ​ Who are who you say you are
2.2 ลูกค้ารายนี้มีความสามารถในการหาเงินจากแหล่งไหน​ อย่างไร​ เอามาชำระหนี้​ หรือ​ Ability to pay
2.3 ลูกค้ารายนี้มีความตั้งใจ/เต็มใจระดับไหนในการจะเอาเงินที่ยืมไปมาคืนให้เจ้าหนี้ตามสัญญา​ หรือ​ Willingness to pay
2.4 ลูกค้ารายนี้ไม่มีหลักประกันอะไรที่จะให้เจ้าหนี้ถือเอาไว้กันการเบี้ยวหนี้หรือ​ กู้มือเปล่านั่นเอง

3.ส่งเสริมให้มีการนำเอาเทคโนโลยีแบบดิจิทัลมาใช้ในการทำงานทุกขั้นตอนแบบชาญฉลาด​ แบบว่าตลอดเส้นทางการให้บริการเริ่มตั้งแต่​ สมัครสินเชื่อ​ การแสดงตนของลูกค้า​ การพิสูจน์​และยืนยันตัวตน​ ในตัวลูกค้า​ การให้ความยินยอม​ การตกลงเข้าทำสัญญา​ การลงนามทางอิเล็กทรอนิกส์ ​ กระเป๋าเงินดิจิทัลหรือสมุดเงินฝากดิจิทัลเพื่อการรับโอนเงินกู้จากสถาบันการเงินผู้ให้บริการ

4.ส่งเสริมให้ใช้ข้อมูล​ทางเลือกอื่นหรือ​ Alternative​ Data ที่สามารถจัดหามาได้และมีความเชื่อถือสูงมากๆ จากแหล่งต่างๆ​ เข้ามาใช้ในการประเมินความเสี่ยง เช่น​ ข้อมูลการโอนเงินชำระเงิน​ ข้อมูลจากการใช้สาธารณูปโภค เป็นต้น อย่างไรก็ตาม การจะนำเอาข้อมูล​นี้มาใช้ในระบบต้องปฏิบัติให้เป็นไปตามกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล และในประเด็นเดียวกันทางการก็ผ่อนผันให้สถาบันการเงินคนปล่อยกู้ไม่ต้องยึดติดกับสลิปเงินเดือน​ กระแสเงินเข้าออกผ่านบัญชีเงินฝาก​ ตามแนวจารีตที่ทำติดต่อกันมาบนความทันสมัยแบบ​ดิจิทัล 0.4 ถึง​ 3.0 อีกต่อไปถ้าจะให้บริการสินเชื่อประเภทนี้

5. ส่งเสริมสถาบันการเงินที่ประสงค์​จะให้บริการต้องดำเนินการยื่นขออนุมัติ​ อนุญาต​ ตลอดจนการรายงานต่างๆเพื่อการกำกับดูแลของหน่วยงานทางการ​ โดยมีทั้งเกณฑ์​คุณสมบัติ​ เกณฑ์​ความสามารถ​ และเกณฑ์​ความคิดสร้างสรรค์​ในการนำเอาข้อมูลทางเลือก (Alternative Data) เป็นข้อมูลประกอบในการพิจารณาสินเชื่อ​ ตามสมมติฐาน​ ตามแบบจำลอง (Model)​

เป้าหมายที่อยากเห็นคือ​ คนที่สถาบันการเงินมองไม่เห็นเพราะกติกาเก่าซึ่งประเมินไม่ได้​ จะสามารถเป็นลูกหนี้เงินกู้ที่ดีในกติกาใหม่เพิ่มเติมนี้ได้อย่างเป็นสาระสำคัญในอนาคตดังความเห็นที่ปรากฏตามสื่อต่างๆ เช่น

ท่านผู้ว่าการ ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ให้ข้อมูล​ที่น่าสนใจมากอย่างยิ่งว่า สินเชื่อประเภทนี้จะช่วยให้ประชาชนสามารถขอสินเชื่อบนฐานข้อมูลที่หลากหลายขึ้น จากเดิมที่ต้องใช้สลิปเงินเดือนยื่นขอสินเชื่อ ขณะที่ผู้ให้บริการทางการเงินก็สามารถใช้ข้อมูลของลูกค้าบนดิจิทัลแพลตฟอร์ม เพื่อประเมินความเสี่ยง อาทิ การชำระค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าโทรศัพท์ รายได้หรือพฤติกรรมการซื้อขายออนไลน์ เป็นต้น​ ทั้งนี้ทางการได้ออกหลักเกณฑ์ให้ผู้ประกอบการเริ่มทำธุรกิจสินเชื่อบุคคลดิจิทัลได้แล้ว โดยผู้ประกอบการที่มีใบอนุญาตสินเชื่อบุคคลอยู่แล้ว หากต้องการทำสินเชื่อบุคคลดิจิทัล จะต้องแจ้งมาที่ ธปท. และแสดงให้เห็นว่ามีระบบงานพร้อมรองรับ ก็สามารถปล่อยกู้ได้ ส่วนผู้ที่ยังไม่มี ใบอนุญาตสินเชื่อบุคคล ก็สามารถขอใบอนุญาตทำธุรกิจสินเชื่อบุคคล เพื่อทำธุรกิจนี้ได้ ในกรณีที่มีความพร้อมเข้าเกณฑ์ที่กำหนด

ในฟากฝั่งของผู้ประกอบการ​ธุรกิจการให้สินเชื่อส่วนบุคคลต่างออกมาตอบรับกับพัฒนาการครั้งนี้พร้อมไปกับการเปิดตัวในงาน​ Bangkok Fintech​ Fair 2020 อย่างคึกคัก ตัวอย่างเช่น
ผู้บริหารระดับสูง ของธนาคารพาณิชย์ ระบุว่าได้ศึกษาแนวทางการปล่อยสินเชื่อส่วนบุคคลดิจิทัล โดยเตรียมความพร้อมทางด้านเทคโนโลยีและ ขีดความสามารถทางด้านเทคโนโลยีในการวิเคราะห์ข้อมูลของลูกค้าในหลากหลายมิติ เพื่อนำมาประกอบการพิจารณาอนุมัติสินเชื่อให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยกลุ่มลูกค้าเป้าหมาย ได้แก่ กลุ่มลูกค้ารายย่อยของธนาคาร (Exiting client)

ด้านผู้บริหารระดับสูงของบริษัทบัตรเครดิตและสินเชื่อส่วนบุคคลรายใหญ่ได้ระบุว่า​ บริษัทมีการศึกษาและวางระบบ เพื่อรองรับการปล่อยสินเชื่อออนไลน์ไว้แล้ว อย่างไรก็ดี การปล่อยสินเชื่อออนไลน์เต็มรูปแบบ 100% ยังต้องรอเรื่องการพิสูจน์และยืนยันตัวตนทางอิเล็กทรอนิกส์ (e-KYC) รวมถึงในเรื่องลายเซ็นอิเล็กทรอนิกส์ (e-Signature) กระบวนการการปล่อยสินเชื่อ และการบริหารจัดการความเสี่ยง ให้สอดรับกับอัตราดอกเบี้ย อย่างไรก็ดี เราได้เตรียมโครงสร้างพื้นฐาน ไว้รองรับแล้ว

สำหรับคู่แข่งอีกรายซึ่งเป็นผู้เล่นรายใหญ่ในตลาด​ Consumer banking ก็ระบุว่าการปล่อยสินเชื่อ เราจะต้องมีการพิจารณาจากข้อมูลด้านอื่นๆ หรือเรียกว่า Information based lending ประกอบด้วย เช่น วิเคราะห์ประวัติการซื้อสินค้าออนไลน์ การชำระค่าสาธารณูปโภค เป็นต้น

แน่นอนว่าในช่วงเวลาที่เหลือของปี​ 2563​ นี้เราๆ ท่านๆ จะได้เห็นการพัฒนาระบบร่วมกับแบบพันธมิตรระหว่างธุรกิจซื้อขายออนไลน์ (e-Commerce) รายใหญ่ กับธนาคารพาณิชย์​เพื่อร่วมกันปล่อยสินเชื่อบุคคลดิจิทัล
“เราจะเจาะลูกค้ากลุ่มเป้าหมายที่เป็นผู้ซื้อหรือเป็นผู้ขายสินค้าผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ของพันธมิตร โดยการเข้าไปเป็นทางเลือกในการชำระเงินค่าสินค้า จากเดิมที่ลูกค้าจะชำระผ่านบัตรเดบิต บัตรเครดิต หรือกระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Wallet) ก็จะมีการเพิ่มเป็นสินเชื่อให้ลูกค้ามีเงินไปจ่ายหรือไปซื้อของมาขาย”

COVID-19 ​คือตัวเร่งให้เกิดการพัฒนาจริงๆ​ เรื่องที่คุยกันไม่ตกผลึกเช่น​ e-KYC e-Consent e-Signature e-Contract การให้บริการแบบไม่พบเห็นต่อหน้า​ หรือเรื่องข้อมูล​ทางเลือกก็เกิดขึ้นได้​ ย้อนหลังไปให้หวนนึกถึงคำมั่นของวิทยากรทั้งหลายทั้งปวงในวันเปิดตัวสมาคมฟินเทคประเทศไทยที่เวทีแถวถนนรัชดาภิเษก​ ต้องขอบคุณโรคระบาดในปลายปี​ 2019​ จริงๆ ที่มาผลักดันคำพูดในหลายปีก่อนมาเป็นจุดเริ่มที่จะเป็นจริงในปี​ 2020

จะคิดใหม่ในโลกใหม่​ได้ ต้องทิ้งนิสัยเก่า ความคิดเก่า ธรรมเนียมเก่า และวัฒนธรรมเก่า

ตั้งแต่เราได้เจอกับไวรัสตัวใหม่ที่ชื่อ​ COVID​-19 นับแต่เดือนกุมภาพันธ์​ 2563 ยันมาจนเดือนกันยายนปีนี้​ และคาดว่าจะต้องอยู่กับเขาแบบยังไม่มีวัคซีน​ จนมีการค้นพบวัคซีน​ และมีการผลิต/แจกจ่ายกันจนทั่วโลก​ 7.6 พันล้านคน​ อาจต้องใช้เวลาถึงปลายปี​ 2565​ ขณะที่สำนักวิจัยของธนาคารกรุงไทยระบุว่า​ การท่องเที่ยวจะฟื้นตัวกลับมาอาจต้องใช้เวลา​ 3-4 ปี​ สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI) บอกกับเราว่าต้องอยู่กับเขาน่าจะ​ 3 ปี​ จนเมื่อเร็วๆ นี้เรารักษาสถิติไม่พบผู้ติดเชื้อในประเทศ​จบที่​ 101 วัน​(ไม่ทะลุสถิติ​ 105 วัน) นักเศรษฐศาสตร์​ที่มีชื่อเสียงบางท่านบอกว่า​ เราจะค่อยๆ ฟื้นตัวหากไม่มีการระบาดใหญ่ในแบบทุลักทุเล​ ประการสุดท้ายการขยายตัวของเศรษฐ​กิจโลกน่าจะไม่เกิน​ 3% การค้าการขายน่าจะไม่คึกคัก​ คำว่าการปรับตัวอาจไม่เพียงพอไปแล้ววันนี้​ มีรุ่นพี่ผู้เขียนซึ่งเก่งมากๆและเป็น​ CEO ของอุตสาหกรรม​ขนาดใหญ่ของประเทศบอกว่า​ ในชีวิตนี้ไม่นึกว่าต้องสั่งหยุดสายการผลิตของโรงงานเพื่อป้องกันชีวิตคนงานทั้งหมดท่ามกลางเสียงคัดค้านก่อนมีการปิดเมือง​ พอปิดเมืองจริง​ คนที่ค้านต่างกลับมาเห็นด้วยและยอมรับความจริง​ รุ่นพี่ท่านนี้บอกกับผมว่า​ เรากำลังอยู่ในโลกใบใหม่​ ที่ไม่เหมือนเดิม​ และจะไม่มีวันเหมือนเดิม​ เราทุกคนเหมือนคริสโตเฟอร์ โคลัมบัสที่ค้นพบโลกใหม่​ ต้องทำอย่างไรจึงจะอยู่​กับชนพื้นเมืองแบบไม่ต้องฆ่าฟันกัน​ เมื่อไปถามผู้คนระดับผู้นำองค์กร​ หรือผู้บริหารระดับสูง​ขององค์กร​ จะพบคำตอบว่า​ บริหารงานแบบรักษาตัวตามอาการ​ ไม่วางแผนยาว​ เน้นการปฏิบัติที่ปลอดภัยของคนในบังคับ​บัญชา​พร้อมกับการไปสู่เป้าหมายเดือนต่อเดือน​ เดินทีละก้าว​ กินข้าวทีละคำ​ ประการสุดท้ายแกบอกกับผู้เขียนว่า​ จะเกษียณ​ก่อนกำหนดแน่นอน​ เพื่อเอาเวลาที่เหลืออยู่​ในชีวิตออกเดินทางท่องเที่ยวทั่วประเทศไทยให้ครบทุกจังหวัดตามความฝันที่เคยตั้งเป้าหมายไว้เมื่อเริ่มทำงานใหม่ๆ​ ผู้เขียนถามว่าทำไมจะต้องรีบขนาดนั้น​ คำตอบคือ​ ชีวิตยังมีอะไรต้องทำมากกว่าการแบกภาระในหน้าที่การงานอันเป็นสิ่งสมมติ​ ตอนนี้เราเจอ​ COVID-19 เดี๋ยวเราต้องเจอ​ COVID-22​ หรือ​ COVID​-25​ แน่ๆ ไม่ปีใดก็ปีหนึ่ง​ สำหรับเราๆ ท่านๆ ที่ยังมีภาระต้องแบกหาม​ ยังต้องดำเนินชีวิตกันต่อ​ ฝภายใต้สถานการณ์​ โรคซ้ำกรรมซัด​ วิบัติเป็น​ มิเห็นที่พึ่งพาจะอาศัย​ ก็ต้องขออนุญาต​หารือว่า​ แนวทางที่จะเดินเผชิญกรรมต่อไปในวันพรุ่งนี้และวันต่อๆ ไปที่เรียกว่า​ ชีวิตวิถีใหม่​ หรือชีวิตในนิยามใหม่​ หรือชีวิตในความปกติใหม่​ ก็ต้องทำอย่างน้อย​ 3-4 อย่างดังนี้

1.ทิ้งนิสัยเก่า​ นิสัยที่บอกว่าอะไรก็ได้​ นิสัยที่ยังไงก็ได้​ นิสัยที่ว่าเดี๋ยวค่อยทำก็ได้​ นิสัยที่ว่าการเรียนรู้ใหม่จะทำให้เกิดความเหน็ดเหนื่อย​ ต้องเลิกครับ​ ยืนยันว่าต้องเลิก​ คำว่าต้องกันไว้ก่อน​ ชิงลงมือก่อน​ อดเปรี้ยวไว้กินหวาน​ อดทนไม่กินใช้สิ้นเปลืองเพื่อเก็บออมมาใช้ยามจำเป็นต้องออกกำลังกายให้ร่างกายแข็งแรง​ จะต้องถูกนำมาใช้ในการปฏิบัติตนประจำวันเลยทีเดียว

2.ความคิดเก่า​ต้องเลิก​ ความคิดที่ว่าข้าอาบน้ำร้อนมาก่อนต้องจบ​ หรือเชื่อว่าคนมีประสบการณ์​ในอดีตจะเกิดความสำเร็จ​ในอนาคตไม่จริงอีกต่อไป​ หรือเชื่อพี่เถอะเรื่องแบบนี้ไม่มีทางจะเกิดขึ้น​ หรือการดูถูกคนรุ่นใหม่​ คนทำงานใหม่ว่า​ พวกคุณ​จะไปรู้อะไรกับโลกในปัจจุบัน​ ที่จริงแล้วคือคนพูดนั้นได้ตกยุคไปแล้ว​ การเล่นไลน์​เป็น​ การยกเอาเรื่องในยูทูปมาบรรยาย​ว่าตนเองรู้เรื่องนั่นนี่แล้วจะถือว่าตนเองทันยุคทันสมัย​ คงจะเป็นได้เพียงการสะกดจิต​ตัวเองว่าฉันเก่ง​ ฉันรู้​ เท่านั้น​ ความคิดใหม่วันนี้น่าจะเป็นว่า​ กระบวนการคิด​ การเรียนรู้​ที่จะคิดต่อจากคนคิดต่างโดยไม่ติดกับดักความคิดเดิมๆ ของตนคือสิ่งที่สำคัญที่สุด​ เพราะเรากำลังอยู่ในโลกที่เรา​ “ไม่รู้ว่าเราไม่รู้อะไร”

3.ธรรมเนียมเก่า​บางสิ่งอาจต้องเลิกโดยสิ้นเชิง​ เช่น ธรรมเนียมการประชุมที่ขาดการโต้แย้ง​ ฟังหัวโต๊ะอย่างเดียวต้องเลิก​ คนที่อยู่หน้างาน​ อยู่กับลูกค้าคือคนที่จะตอบคำถามได้ดีที่สุดว่า​ CEO ควรต้องสั่งการอะไรออกไป​ งานจึงจะจบแบบสวยๆ​ การศึกษาที่ได้รับจากสถาบันในอดีต​ เกรดหรือปริญญาในอดีตอาจไม่สำคัญกว่าจินตนาการของคนที่อยู่หน้างาน​ หรือคนที่พบเจอ​ pain point ของลูกค้า

4.วัฒนธรรมเก่าต้องเลิก​ นายว่าขี้ข้าพลอย​ เชื่อผู้ใหญ่หมาไม่กัด​ เดินตามหลังผู้ใหญ่สบายกว่า​ ได้ครับพี่​ ดีครับนาย​ สบายครับผม​ เหมาะสมครับท่าน​ ต้องเลิกและต้องเลิกให้ได้ในองค์กร​หากคิดจะรอดจากไวรัสที่กำลังทำร้ายการมีกิจกรรมทางเศรษฐกิจ​ระหว่างกัน​ วัฒนธรรม​ที่เลวร้ายที่สุด​ ที่จะต้องรีบดำเนินการทำลายให้หมดสิ้นก็คือ​ ทำมากผิดมาก​ ทำน้อยผิดน้อย​ ไม่ทำก็ไม่ผิด​ หายใจทิ้งไปวันๆ​ แบบไม่คิดอะไร​ มีหัวเอาไว้คั่นหูสองข้างไม่ให้ติดกันก็พอ​ คงยากที่จะรอดจากการมีชีวิตการงานในอนาคต​ ตัวอย่างเช่น​ ถึงวันนี้การทำงานจากที่พักอาศัย/บ้าน​ อาจให้ประสิทธิภาพ​และลดต้นทุนขององค์กร​ได้อย่างเป็นกอบเป็นกำ​ ความเชื่อที่ว่าถ้าอยู่บ้านแล้วไม่มีทางจะมีสมาธิทำงานได้ไม่มีอีกต่อไปแล้ว​ การประชุมที่คณะกรรมการมีทั้งที่มาประชุมและที่ประชุมทางไกลเข้ามาได้กลายเป็นวัฒนธรรม​การทำงานวิถีใหม่ไปแล้วเวลานี้

จะคิดใหม่ในโลกใหม่​ได้ ต้องทิ้งนิสัยเก่า ความคิดเก่า ธรรมเนียมเก่า และวัฒนธรรมเก่า​ เพราะถ้าเราติดกับดักในความคิด​ ความรู้สึก​ ความรู้เรื่องตามที่เชื่อๆ กันมา​ สอนๆ กันมา​ นอกจากเราจะไม่ได้คิดใหม่ในโลกใหม่​ เราอาจจะต้องอยู่กับความทุกข์​ในโลกเก่าใบเดิม​ ที่ที่เคยให้ความสุขกับเรายามที่ไม่ต้องปรับปรุง​ เปลี่ยนแปลงตัวเอง​
ขอบคุณ​ครับ